جنه الامان الواقیه و جنه الایمان الباقیهمولف:تقی الدین ابراهیم کفعمی ۱ - معرفی کتاب: این كتاب معروف‌ترین اثر كفعمی است كه به مصباح كفعمی شهرت دارد. چون این كتاب به شیوه «مصباح المتهجد» شیخ طوسی نگارش یافته است و شباهت زیادی به «مصباح» شیخ دارد. مصباح نام گرفته است و برای تمایز از «مصباح» شیخ طوسی به «مصباح كفعمی» چنین آمده است. در مورد منزلت والای این كتاب،معروف است كه «مصباح کبیر» شیخ طوسی قبل از «مصباح کفعمی» از مقبولیت بسیار بالایی برخوردار بود و در بیشتر خانه‌های شیعیان نسخه‌ای از آن موجود بود، امّا بعد از تألیف «مصباح کفعمی» در سال ۸۹۵ هـ.ق «مصباح المتهجد» شیخ طوسی جای خود را به «مصباح» كفعمی داد. [۱]
. اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۱۸۴.
این كتاب بین كتابهایی كه درباره «ادعیه و زیارات» نوشته شده، بی‌نظیر است. علامه شیخ کفعمی در مورد ارزش و اعتبار این كتاب می‌گوید: «من این اثر را از كتابهای مورد اعتماد جمع آوری كرده‌ام كه باید به ریسمان محكم آنها چنگ زده شود و آن را به گونه‌ای تنظیم نموده‌ام كه خواننده را به بالاترین درجات وصول به حضرت حق برساند.» او در آخر كتاب، فهرست منابع را یادآور شده، كه تعداد آنها به ۲۳۹ عنوان بالغ می‌شود. كتاب مصباح دارای ۵۰ فصل است كه از احکام وصیت شروع می‌شود و با طهارت و مقدمات نماز ادامه می‌یابد و با ذكر نمازهای واجب و نمازهای مستحب و تعقیبات نماز، وارد بحث ادعیه می‌شود. اعمال شب و روز و دعاهای مختلف، هر یك در فصل‌های جداگانه‌ای ذكر شده است. از فصل ۴۱ بحث زیارات شروع شده و پس از آن، مناسبت‌های ایام سال همراه ذكر ولادتها و شهادت‌های ائمه ـ علیهم السّلام ـ بیان شده است و در پایان كتاب، آداب دعا ـ كه شامل عوامل استجابت دعا، شرایط دعا کننده، كیفیت دعا و مقدمات و شرایط آن است ـ بیان شده است. این كتاب دارای ترجمه‌های متعدد و تلخیص می‌باشد. كفعمی در این كتاب شریف به مناسبت‌هایی به نكات تاریخی و ادبی، اشاره كرده است؛ از جمله قطعه‌هایی از واقعه کربلا، حماسه آفرینی‌های امام علی ـ علیه السلام ـ در صحنه‌های مختلف، شعرهای مناسب و خطبه‌های بلیغ و جذاب برای روزهای عید فطر و قربان و خطبه مونقه علی ـ علیه السلام ـ را كه آن حضرت بدون حرف الف ایراد فرمود، در آخر كتاب آورده است. ۲ - پانویس
۳ - منبعسایت اندیشه قم |